Floransa Kitapçısı

Brunelleschi’nin Kubbesi adlı kitabın yazarı Ross King’in yeni kitabı…
Vespasiano’nun kırkıncı dog?um gu¨nu¨nu¨ kutladıg?ı 1462 yılı dolay¬larında, Milano’daki bir hu¨manist, en gu¨zel u¨retilmis¸ kitapların hep Floransa’dan c¸ıktıg?ını yazmaktaydı. ‘Orada Vespasiano diye biri var,’ diyordu, ‘mu¨kemmel bir kitapc¸ı. Hem kitapları, hem de yazıcıları c¸ok iyi bilen biri; hem I?talya’nın tu¨mu¨, hem de yabancılar, satılık zarif ki¬taplar aradıklarında ona bas¸vuruyorlar.’ Yazıcılarından birine go¨re Vespasiano, princeps onmium librariorum florentinorum (Floransa ki¬tapc¸ılarının prensi) sayılmaktaydı. Bir mu¨s¸terisi de onu en basit ifa¬deyle rei de li librari del mundo – ‘du¨nya kitapc¸ılarının kralı’ ilan et¬mekteydi.
***
Yapay harflerin kendilerini is¸siz bıraktıg?ından yakınan yazıcı sayısı pek azdı. Aslında matbaalar Avrupa’nın her yanında, politik itirazlarla kars¸ılas¸madan yayılmıs¸lar, sivil protestolarla, ekonomik hos¸nutsuzluk go¨sterileriyle dıs¸lanmamıs¸lardı.
Osmanlı I?mparatorlug?u’nda ise durum farklıydı. Arapc¸a, Kuran’ı Kerim’in kutsal dili oldug?undan, Osmanlı yetkilileri onun mekanik basımını yasaklamıs¸, yazıcılar ve tezhipc¸iler de gu¨c¸lu¨ loncalarıyla matbaaya kars¸ı c¸ıkmıs¸lardı…