Franco

“Franco, faşist damgasını taşıyan diktatörler arasında [faşizmlerin]
çöküşünden yara almadan kurtulan ve pek çok kişi tarafından
‘Batı‘nın muhafızı‘ olarak hatırlanan tek kişiydi.“
CARLOS COLLADO SEIDEL
“Flütü andıran tiz sesi” ile hiç de karizmatik görünmeyen, taşralı,
kompleksli bir subay, nasıl oldu da İspanya’yı 36 yıl boyunca
diktatör olarak yönetebildi? Hatta, bir rejime ve ideolojik
“sisteme”, Frankizme adını verebildi?
Carlos Collado Seidel, ayrıntılı çalışmasında, Francisco Franco
Bahamonde’nin, yani General Franco’nun hayatını, askerî ve
siyasi eylemlerini, fikriyatını, zihniyet dünyasını ve özel hayatını
anlatıyor.
Franco biyografisi, modern İspanya’nın tarihidir ve İspanya İç
Savaşı’nın da tarihidir. Franco’nun biçimlenmesinde büyük etkisi
olan Fas’taki sömürgeci gayri nizami “kirli” savaşın, İspanya İç
Savaşı’nı nasıl doğrudan doğruya etkilediğini görürüz.
Frankizm, “klasik” faşizmlerden daha uzun ömürlü olmuş bir tür
faşizmdi. Franco’nun faşizmi, korporatist Falanjist ideoloji ile dinî
(Katolik) unsurları eklektik biçimde bir araya getirmişti.
Franco’nun Soğuk Savaş döneminde İspanya’ya dünya siyasetinin
kuytusunda nasıl bir yer açtığını, “Mason-Yahudi komplosu”
takıntısıyla nasıl kapitalizmi “kontrol altında” tutmaya
çalıştığının yanı sıra, İspanya'nın Frankizmden çıkış hikâyesini ve
bu ağır geçmişle hesaplaşma deneyimini de görüyoruz.