Hakikat-i Muhammediyye

Tasavvuf dünyasinin önemli isimlerinden biri olan Abdülkerim Cîlî, orijinal adi el-Kemâlâtu’l-Ilâhiyyefî Sifâti’l-Muhammediyye olan bu eserinde insan ile Allah arasindaki iliskiyi ele alir. Bir diger anlamiyla, Insan ile Allah arasindaki iliski Allah’in 99 ismi çerçevesinde açiklanmakta ve isimlerin insani bir varlik olarak Hz. Muhammed’de nasil tecelli ettigi gösterilmektedir.Cîlî bu nedenle Hz. Muhammed ile ilâhî isimler arasindaki karsiliklilik durumunu göstermeyi hedefler. Eserde ilâhî isimleri serh ettikten sonra Hz. Peygamberin bu ilâhî isimlerle nasil varlik kazandigini anlatir. Buna göre Hz. Peygamber, Allah’a ait bütün isimlerle isimlenmistir. Insan da Hz. Muhammed’in bir kopyasi olmasi bakimindan onun sahip oldugu bütün özellikleri potansiyel olarak tasir.Bundan dolayi Cîlî kitabinin son bölümünü insanin kemâlinin bilinmesi ve insanin bu kemâli nasil elde edecegine tahsis etmistir.