Her Yönüyle Lozan Antlaşması

24 Temmuz 1923'te imzalanan Lozan Barış Ant-laşması, Türk tarihinin en önemli dönüm noktalarından birisidir. Lozan Barış Antlaşması; Türk Milletinin Musta-fa Kemal Paşa önderliğinde 19 Mayıs 1919'da Anado-lu'da başlattığı bağımsızlık hareketini, İstiklâl Harbi za-feriyle taçlandırıp, yeni kurulan Türk devletinin ulusla-rarası arenada, uluslararası hukuk çerçevesinde ta-nınmasıdır bir anlamda. Lozan Barış Antlaşması; küre-sel güçler tarafından tasfiye edilen Osmanlı Devle-ti'nin, Türkiye Cumhuriyeti Devleti adıyla yeniden dirili-şinin, tüm dünyaca kabulüdür dersek de yanlış olmaz.
Cumhuriyet tarihi boyunca, Lozan Barış Antlaşması ile ilgili olarak kamuoyunda değişik zamanlarda farklı tartışmalar yaşanmıştır. Elbette ki tarihteki her olay tar-tışılabilir. Toplumda farklı görüşlerin ortaya çıkması da çok doğaldır. Ancak Lozan Antlaşması; kitapta da gö-receğiniz üzere Türkiye Cumhuriyeti'nin millî güvenliği bakımından hassas bir belgedir ve eleştiri mahiyetinde bile olsa topyekûn reddi, aynı hassasiyette büyük risk-ler taşımaktadır. Bu bağlamda kamuoyunda çıkan tar-tışmaların bilimsellikten ve belgesellikten uzak, hama-set yüklü bir alana çekilmeden sürdürülmesi bu tartış-maları yürütenlerce dikkat edilmesi gereken bir hu-sustur.
Kitapta, Lozan Antlaşması'nın önemini anlatmanın yanı sıra esas olarak aktarmaya çalıştığımız iki önemli nokta vardır. Birincisi; Lozan Antlaşması'nın imzalandı-ğı döneme gelinceye kadarki süreçte, Türkiye'nin ve dünyanın içinde bulunduğu durumun net bir şekilde id-rak edilmesini sağlamak için antlaşmanın imzalandığı andaki mevcut durumu ortaya koymaktır. İkincisi; Lo-zan Antlaşması imzalanmasaydı ne olurdu? sorusunun analizi yapabilmek adına, daha önce imzalanmış veya kabul edilmiş Mondros, Sevr vb. antlaşmaların hüküm-leriyle hareket edilseydi tarih nasıl şekillenirdi ve akıbet nasıl olurdu? sorusuna cevap aramaktır. Aktarmaya çalıştığımız bu önemli iki nokta için ortaya net doneler koyabilmek amacıyla, kitabımıza Lozan Antlaşması'nın imzalanmasından çok öncesinden başlayarak gelinen süreci, belgelerle gözler önüne sermeye gayret gös-terdik.
Çalışma tamamlandığında gördük ki; Lozan Antlaşması'nı anlamak, Lozan'a giden yolu anlamak-tan geçiyor