Hâtıra-i Âtıf

Hâtıra-i Âtıf, Osmanlı siyasi tarihinin en uzun yu¨zyılı olarak da tarif edilen 19. asırda, Sultan Abdu¨lmecid’le birlikte başlayan fırtınalı dönemde yaşanan hadiselere dair mâbeyn başkâtibi görevini u¨stlenmiş önemli bir zatın, Mehmed Âtıf Bey’in tespitlerinden oluşmaktadır. Eserin istinsahını İbnu¨lemin Mahmud Kemal, babası Mehmed Emin Paşa ve kardeşi Ahmed Tevfik gerçekleştirmiştir. Eserin, gerek mu¨ellifin Horhor Mahallesi’ndeki evinde gerekse İbnu¨lemin Mahmud Kemal’in Beyazıt’taki Sarı Köşk olarak bilinen evinde yapılan sohbetler esnasında dile getirilen ve bilinen yazılı kaynaklarda geçmeyen ve rastlanması pek de mu¨mku¨n olmayan anekdot ve hatıraların kayda alınması arzusu sonrası ortaya çıktığı söylenebilir. Hiçbir yerde duymadığı ve duyamayacağı malumatlar karşısında heyecana kapılan ve anlatılanları bir yere kaydetmeyi arzu eden İbnu¨lemin’in de ısrarıyla Mehmed Âtıf Bey, kendisinin şifahen aktardığı bilgilerin kaleme alınmasına mu¨saade etmiştir.
Osmanlı’nın son dönemini saraylı birinden, bir mâbeyn başkâtibinden ve İbnu¨lemin’in ilaveleriyle okumak, kaynaklarda yer almayan bilgilere erişmek isteyenler için paha biçilmez bir eser: Hâtıra-i Âtıf.