İran’da Türkçe Yer Adları

Bu çalışmada, İran’ın kuzeybatısında yer alan dört vilayetteki bütün Türkçe (ve Moğolca) yerleşim yeri adlarıyla (oykonimler) şehirlerin önemli mahalle ve semt adları 5.593 maddede ilk defa bir araya getirilerek incelenmiştir. Elde edilen sonuçlara göre yaklaşık 123.000 kilometre karelik bir alanı kapsayan bölgedeki toplam 10.573 yerleşim yerinin (şehir, ilçe, bucak, dehistan ve köyler) %50,25’inin adı (5.315 madde) Türkçe veya Moğolcadır. Moğolca adlar sayıca sınırlı (toplam 224 öge) ancak nitelikçe dikkate değerdir. Okur bu kitapta Türkçenin İran sahasındaki zengin toponomastik ve onomastik varlığını görecektir. Bu yer adlarının dil bilimsel değerlerinin yanı sıra Türk kültür araştırmaları açısından da son derece önemli oldukları söylenmelidir. Kitabın Giriş, Materyal ve Yöntem bölümlerinde alanın tanıtımı, çalışmanın özellikleri, kuramsal ve kavramsal konulara yer verilmiş, Dil Bilimsel İnceleme bölümünde ise yer adlarının yapısı ve tespit edilen temel adlandırma gelenekleri üzerinde durulmuştur. Dahası İran’ın idari taksimatına göre düzenlenmiş olan Sözlük bölümündeki maddelerde yer adlarının normatif biçimleri, köken ve yapıları, halk ağzındaki söyleniş biçimleri ve geçmişten günümüze değiştirilme durumları gibi çeşitli bilgiler verilmiştir. Dizin başlığında ise bütün madde başları alfabetik sırada, hangi bölgede geçtikleri bilgisiyle birlikte yer almıştır. Çalışmanın Türkiye’deki İran çalışmalarına katkı sunması beklenmektedir.