Kıraatlerde Tevkifîlik ve İctihadilik Olgusu

Kur’an’ı Hz. Peygamberin okuduğu biçimiyle tespit etmek, o doğru okunuşu arz ve sema yoluyla hem şifahi hem de yazılı bir şekilde sonrakilere ulaştırmak, kıraat ilminde en önemli çaba olmuştur. Kıraat birikiminin vahiy ve Hz. Peygamberin uygulamasına mı yoksa beşeri bir yapılanmaya da dayandığı noktasında teolojik endişelerden kaynaklanan bir karmaşanın yaşandığı bilinmektedir. Bu bağlamda kıraatlerin mahiyeti, kaynağı, hüccet değeri, tevatürlüğü veya sıhhati yanında, kıraatlerin sınıflandırılması ve sınırlandırılması gibi konular, Kur’an kıraati ile ilgili tartışılan en temel meseleler olmuştur. Bütün bu meselelerin temelinde de kıraatlerin ne kadar tevkîfî (vahiy ve sünnete dayandığı) veya ictihadî olduğunu tespit etme sorunu bulunmaktadır.
Elinizdeki bu kitap, tevkîfîlik ve ictihadîlik kavramlarının anlam alanlarını temellendirildikten sonra, Kıraatlerdeki tevkîfîliği tespit edebilmek için vahiy, resmi mushaf bağlamında kıraatlerin neliği, sınıflandırılması ve sınırlandırılmasındaki gerekçeler, dayandığı hüccetler doğrultusunda, kıraatle ilgili temel meseleler analiz edilerek, tevkîfîlik ve ictihadîlik açısından kıraat farklılıklarının ne olduğuna ışık tutan sistemli bir çalışmadır. Aynı zamanda tevkîfîliği ve ictihadîliği kabul etmenin sonuçları ve özellikle ibadet edilebilirlik yönüyle kıraat farklılıklarının durumuyla ilgili aydınlatıcı bilgiler sunmaktadır.