Kiralık Konak Romanında Batılılaşma ve Dil Sorunları

Kiralık Konak romanı aslında neyi anlatmak istiyor? Ailenin çözülüşünü mü, konak hayatının çöküşünü mü, imparatorluğun dağılmasını mı? Bu soruya Hepsini birden! cevabını vermemiz mümkündür. Hakkı Celis, Boş bir odada saatlerce Klodel’in şiirlerini inşat eden o çocuk, sadeleştirme operasyonundan sonra Verlaine şiirlerini inşat eder

olmuştur (s. 153). Bu değişikliğin arkasında özel bir kasıt arayalım mı? Acaba Paul Claudel (1868-1955) koyu bir katolik olduğu için Kiralık Konak’tan kovulmuş olabilir mi?

Acaba Kiralık Konak romanının basımında gösterilen özensizlikte ve bu özensizliğin giderek artmasında bu resmîliğin de bir payı var mıdır?

Bu soruya üzülerek evet cevabını verebiliriz. Çünkü ülkemizde resmî işler, öteden beri bir tür dokunulmazlık, tartışılmazlık zırhıyla kuşatılmıştır. Bu durum, o işleri değerli ve saygın bir konuma yükseltmez. Tam tersine, geçici olarak tahammül edilmesi gereken

bir gösteriye, gösterişe, angaryaya dönüştürür. Angaryadan düzgün ürün çıkmaz.