Kızılbaşlığın Tarihi Tarih-i Kızılbaşiyye

Kizilbasligin Tarihi, Osmanlilar ile Safevîler arasindaki siyasi mücadelenin bir yansimasi olarak Anadolu’dan kopup giden, Safevî Hanedani’nin hizmet kemerini beline baglayan ve Iran’da hanlik mansiplariyla onurlanan Kizilbas Türklerin siyasi ve askerî hikâyesidir. Samlu, Rumlu, Karamanlu, Tekelü, Ustaclu, Zülkadirli gibi Türklügü süphe götürmez bu boylar, istikballerini Sah Ismail’de görüp onun dergâhina varmislar, böylece Safevî ordusunun çekirdegini olusturmuslardir. Sünnî Islam dünyasinin en önemli güçlerinden biri olan Seybânîlere karsi zafer tacini giyerken kaderin bir cilvesi olarak can düsmanlari Yavuz Sultan Selim karsisinda Çaldiran’da hezimetin en agirini yasamislardir. Farsçadan tercüme olan Kizilbasligin Tarihi, sadece Kizilbas Türklerin degil, ayni zamanda Lor ve Kürd gibi Iran cografyasinin baska unsurlarinin tarihine de isik tutar. Muhtemelen kendisi de bir Kizilbas olan müellif, Müslümanlarin ilk kiblegâhi olan Kudüs’ü Haçlilarin elinden kurtaran büyük Islam kahramani Selahaddin Eyyûbî’den büyük bir övgü ve sitayisle bahseder. Bu eser, Safevî Devleti’nin kurucusu Sah Ismail’in akrabalari olan Sünnî Akkoyunlular ile çogunlugu Kizilbas olan Karakoyunlu Türkmenleri hakkinda da paha biçilmez bilgiler sunar. Keza Osmanlilar, Safevîler, Seybânîler, Memlûklar, Eyyûbîler gibi devletlere dair de naklettigi bilgiler hasebiyle Orta ve Yeni Çaglar Islam dünyasi üzerine arastirma yapanlarin asla göz ardi edemeyecegi bir kaynak eserdir. Neredeyse bine yakin tarihî sahsiyetin geçtigi bu kitap görülmeden tamamlanan çalismalarin bir yönü eksik kalacaktir. Kizilbasligin Tarihi’nin, en az arastirmacilar kadar, konuya merakli okurlarin da ilgisini çekecegine süphemiz yoktur.