Konstantinos Paleologos

Son Bizans Imparatoru XI. Konstantinos Paleologos’un (1405-1453), “Romalilarin Gerçek Imparatoru ve Otokrati” seklindeki azametli emperyal elkaba sahip oldugunda devraldigi Konstantinopolis, yani bir zamanlarin Yeni Roma’si, bu ihtisami yansitmaktan hayli uzakti. Yil 1449’du. Tarihin o döneminde ve dünyanin o parçasinda yükselen güç olan Osmanlilar, hâkimiyetlerini yayarken etrafindan gelip geçtikleri kadim imparatorluklarin bu aciz bakiyesine gösterdikleri tahammülün sinirina varmislardi. Sehri dört yandan kusatan ve karadan ikmal yollarini kesen Türklere karsi Kontantinos’un denizden yardim alabilecegi tek yer olan Hiristiyan Bati ise kiliselerin birligi adi altinda kendi Katolik inancini ve hiyerarsisini dayatmaktaydi. En muhtaç olduklari anda büyük bir dinsel kargasa ve bölünme yasayan Konstantinopolis’in Ortodoks sakinlerinin elinde kalan yegâne koruyucu, tarihi boyunca sehrin taliplerini durdurmayi basarmis olan güçlü surlariydi. Nitekim surlarda gedik açildiginda sehir de düsecekti. Dönemin kaynaklarina göre iyi egitim almis, becerikli, sabirli, vizyon sahibi ve insanlari idare etmesini bilen bir hükümdar olan XI. Konstantinos, henüz vakti varken kaçip kurtulmasi yönündeki telkinlere tenezzül etmemis, sayi ve askeri teknoloji açisindan kat be kat üstün Osmanlilara karsi sehri savunanlarin lideri olarak elinden gelen her seyi yapmistir. O gün muzaffer olan genç ve atilgan sultan II. Mehmed, “Fatih” namiyla yücelirken, elinde kiliciyla can veren Konstantinos da halki arasinda efsane mertebesine yükselmis, aslinda ölmedigi, mermere dönüserek uyudugu ve günün birinde uyanip sehrini kurtaracagi inancina kaynaklik etmistir. Bizans uzmani Donald M. Nicol’un Atina’daki Gennadion Kütüphanesi müdürü olarak çalistigi dönemde yazdigi elinizdeki biyografi, kisa ve talihsiz iktidari döneminde büyük çaresizlik içinde kivranan, bu durumdan kendini ve sehrini kurtarmak için var gücüyle çabalayan ve sonunun geldigini anlayinca da bunu mertçe karsilayan bir hükümdar portresi çizmektedir.