Küreselleşme ve Kültür

Günümüzün en önemli tartismalarindan birine konu olan küresellesme hakkinda genis bir literatür olusmus durumda. Ancak küresellesmeyle ilgili tartismalarin odak noktasini genellikle ekonomik boyut olusturmaktadir. John Tomlinson ise, daha önce yayimladigimiz Kültürel Emperyalizm'de oldugu gibi, Küresellesme ve Kültür'de de küresellesmeyi, yapisal ekonomik özellikleriyle degil, "kültürel bir dille" tartisiyor; ilk kitabinda basladigi tartismayi bu kitabinda zenginlestiriyor. Evimizle, birebir iliskide oldugumuz mekânlarla, Tomlinson'in deyimiyle "yerelliklerimiz"le kurmus oldugumuz iliski her geçen gün dönüsüm geçiriyor. Küresellesme birçok insanin kim olduklari ve nerede yasadiklariyla ilgili düsüncelerini degistiriyor. Bunda dünya üzerinde bir yerden bir yere çok daha kisa sürede kolayca seyahat edebilmemizin, uzak mesafelerdeki insanlarla rahatça etkilesime girebilmemizin ve uzak yakin her yerdeki bilgiye göreceli olarak kolayca ulasabilmemizin etkisi büyük. O halde, "kültür"ü daha çok kisisel anlamlar üretme çabasi olarak ele alan Tomlinson'in "karmasik baglantililik" adini verdigi küresellesme kosullari altinda nasil anlamlar çikariyor, varolusumuza ne gibi anlamlar yüklüyoruz? Artik geleneksel iliskilerinden çok farkli biçimlerde birbirleriyle baglantili olan insanlarin deneyimledikleri sey aslinda nedir? Tomlinson bu çalismasinda uçak yolculugundan küresel yiyeceklere ve medya endüstrilerine kadar birçok örnek vererek karmasik baglantililigin Zimbabwe'deki tarim isçilerinden, süpermarkette alisveris yapan siradan insanlara kadar nasil birçok insanin hayatini etkiledigini gösteriyor. Giddens ve Featherstone gibi sosyal bilimcilerin görüslerinden büyük ölçüde faydalanan Tomlinson, bir "hayal" ya da "kâbus" olarak da algilanabilen küresellesme karsisinda birey için son kertede bir kozmopolitanizmi, oldukça ahlaki bir konumu öngörüyor: Kendini bir bütün olarak dünyaya ait hissedip, küresel kültürlere açik olmayi...Kültürün küresellesmenin ihmal edilen bir yani oldugu sik sik dile getirilmistir. John Tomlinson, sonunda kültürün küresellesme tartismalarinda sahip olmasi gereken merkezi rolü sistemli biçimde kesfeden bir kitap sunuyor bize. Üstelik de tutarlilik ve kolay anlasilirlik açisindan tavsiye edilebilecek, bilgilerimizi tazeleyecek berraklikta bir metin. -Mike Featherstone-(Tanitim Bülteninden)