Kurmaca Nasıl İşler?

Neden kurmaca eserler okuruz? Gerçekçilik gerçekligi acaba ne kadar yansitir? Bir mecazi iyi yapan özellikler nelerdir? Karakter nedir? Kurmacada detayin isabetli bir biçimde kullanilip kullanilmadigini neye göre ölçebiliriz? Bakis açisi nedir? Serbest dolayli anlatim romana hangi anlatim özelliklerini kazandirmistir? Yillar boyunca edebiyat elestirisi disiplinini mesgul eden bu ve benzeri sorular, James Wood'un Kurmaca Nasil Isler? adli eserinin çikis noktalarini olusturuyor. Edebi gelenek ve kanonlardan yola çikan Wood, kendi yazinsal pratiginden hareketle iste bu sorulara cüretkâr yanitlar ariyor. Kendi deyimiyle, sorulari bir elestirmenin gözünden soruyor, bir yazarin gözünden yanitliyor. Baska bir deyisle, Wood, kurmacanin bir "insan üretimi" olarak hem yapaylik konumunu hem de hayata uygunlugunu sorguluyor. Wood, kurmacanin diyalektik bir bütünlük içinde her iki özelligi de kendi içinde barindirdigi fikrinden hareket ediyor ve çalismasinda bir bütün olarak edebiyata ve edebiyat kuramina basvurarak bunu göstermeye çalisiyor. Anlatibilimden biçimcilige, modernizmden gerçekçilige, serbest dolayli anlatimdan bilinç akisina, dil ve dünya iliskisine kadar eski, yeni pek çok tartismaya serbestçe girip çikiyor. E. M. Forster, Barthes, Sklovski gibi edebiyat kuraminin farkli dönemlerdeki yazarlariyla eszamanli bir tartisma yürütmesinin yani sira, Wood'un üslubu, romancilarla da yogun bir diyalog içinde yazmasina olanak sagliyor. Yazar, tarih içinde her iki yöne dogru da hareket edebilen ve Cervantes'ten Flaubert'e, Dostoyevski'den Woolf'a, DeLillo'dan Saramago'ya kadar genis bir romanci yelpazesini kapsayan cesur bir yolculuga yelken açiyor. Romanci, yazar ve elestirmen kariyerinin yani sira, 2003'ten beri Harvard Üniversitesi'nde ders veren ve Edebiyat Elestirisi Pratigi Profesörü olan James Wood, hem elestirmenlik hem yazarlik hem de egitmenlik deneyiminden yararlanarak edebiyat kuramina dair sözünü Kurmaca Nasil Isler?'de bir araya getiriyor. Wood'un akici ve serbest anlatimi, pek çok kuramsal sorunu romanlardan çesitli örneklerle somutlastirarak edebiyat kuramina asina olmayan edebiyat severler için de keyifli bir kuramsal serüvene kapi araliyor. (Tanitim Bülteninden)