Machiavelli

Machiavelli bir iktidar filozofu. Kimilerine göre siyaset biliminin kurucusu, iktidar iliskilerinin sogukkanli ve sagduyulu düsünürü, kimilerine göreyse ahlaksiz, düzenbaz ve yalanci bir iktidar budalasi, sakil bir insan kaçkini, hatta yeryüzüne inmis bir iblis. Ona bu müphem söhreti kazandiran Hükümdar adli eserinde, bir hükümdarin iktidari ele geçirmek ve sonra da elinde tutmak için ne yapmasi gerektiginin reçetesini sunar muhterem. Bu bakimdan ne ilk ne de sondur. Onu özgün, öncekilerden tamamen farkli ve sonrakiler için bir ilkörnek ve rehber yapan, hisimlari için yetkin ve hasimlari için sapkin kilan, siyasetin degerlerini kendi içkin, dünyevi hatta seküler kistaslari içinde tanimlama, yani onu ahlakin, vicdanin ve ilahi adaletin sultasindan azat etme çabasi. Söyledigi en temelde su: Bir hükümdarin en büyük erdemi "kötülük yapmasini bilmesi"dir. Yeri geldiginde insafsiz ve zalim olabilmesi, düsmanini dize getirmek için gözünü karartabilmesi ve eyleme geçecek kadar yürekli, civanmert olabilmesi. Peki, bu reçete tutar mi? Adami "iyi" eder mi? Hükümdarin basireti kendine iktidar ve itibar, ülkeye dirlik ve düzen, halka refah ve mutluluk getirir mi? Bu biraz da kader kismet isi filozofa göre. Ne yapacagi belli olmayan, kaprisli ve tekinsiz Tanriça'nin esref saatine denk gelirseniz ne âlâ! Modern bir bilmisin agzindan söylersek, zamanin, çagin ruhunun, tarihsel kosullarin gerektirdigi sekilde davranma meselesi bir bakima… Peki ya fitrat, mizaç, soy sop, tarihsel zorunluluklar, alinyazisi… Neseyle çagildayan özgürlük pinari duruluverir bu kara bulutlarin kasveti çökünce… Basiret ile Kader'in mücadelesi. Machiavelli'nin hem dünyaya hem de kendi hayatina bakisinin bir temsili ifadesi. Ve bu bakimdan ne ilk ne de son.Sen sakrak, muzip hatta edepsiz bir oyun yazari; fahiselerle düsüp kalkan sefa düskünü bir zampara; iktidarin sert tokadini yemis, muktedirlerin samar oglanina dönmüs geçimsiz bir diplomat ve komutan; zoraki çekildigi inzivada "zorunlulugu erdeme dönüstürmüs" bir bilge Machiavelli.Ince Kapak: