Marx ve Weber 'de Doğu Toplumları

Sosyoloji tarihi Marx ile Weber arasinda olusturulan karsitlik ekseninde insa edilmistir. Weber'in daha sagligindan baslayarak Marx'in karsisinda konumlandirilmasi ve Marksizme bir cevap olarak sunulmasi sosyolojik teoriyi biçimlendirmistir.Modern çagin meseleleriyle ilgilenen Marx ve Weber'in temel amaci kapitalizmin dogusu ve gelisimi etrafinda modern toplumun yapisi ve isleyisini çözümlemektir. Böylece modern toplumu tanimlanma ve tarihsel olarak konumlandirma pesindedirler. Bu amaç çerçevesinde Dogu toplumlari çözümlemesi her ikisinde de önemli bir konumdadir. Bati'daki siyasi meselelere yaklasimlari bakimdan birbirleriyle farklilasan Marx ve Weber, Dogu karsisinda modern toplum biçiminin açiklanmasi söz konusu oldugunda birbirlerine yakinlasmaktadirlar.Weber'in yetistigi ortamda ve entelektüel çevresinde Marx'in düsünceleri oldukça yaygindi. Bu baglamda onun Marx'la iliskisi iki zit biçimde gelismistir. Birincisinde Alman burjuvazisinin sinif bilincine sahip bir mensubu olarak Weber'in Alman devletinin gelecegi sorunsali etrafinda biraz da çagdas Marksizmin durumundan hareketle Marx'a olumsuz yaklasmasi söz konusudur. Weber'in ikinci temas noktasi ise bir bilim adami olarak Marx'la olan iliskileridir. Onun gelistirdigi çerçevenin genisliginin ve Bati kültür dünyasi için öneminin farkinda olan Weber, Marx'i önemsemektedir.Bu anlamda ilk ele alinmasi gereken Marx ve Weber'in hangi saiklerle Dogu toplumlarina dair çözümlemeler yaptiklaridir. Onlarda Dogu toplumlari incelemelerinin temel meseleleri aynidir. Bu temel mesele modern toplum biçiminin neden sadece Bati'da ortaya çiktigi etrafinda sekillenmektedir. Marx bu baglamda Ingiltere'de toprak düzeninin ve sermaye birikiminin özel bir biçimine referansla açiklamalar yaparken, Weber, Bati zihniyetinde yasanan devrimleri ve hayatin her alaninda yasanan paralel ve birbirini tamamlayan akilcilasmalari isaret etmektedir. Dogu toplumlari söz konusu oldugunda bu soru modern toplum biçiminin neden Dogu'da ortaya çikmadigi sekline bürünmektedir.Elinizdeki kitapta bu konulari ele alan Lütfi Sunar, zengin kaynaklara ve bu tartismanin yansimalarina yogunlasarak, Marx ve Weber'in Dogu toplumlarina bakislarini incelemektedir.Ince Kapak: