Medeniyet Analizi Metametodoloji ve Metodoloji

Bu çalışmada İslam medeniyetinin ilk teşekku¨l su¨recinden gu¨nu¨mu¨zdeki mu¨tekabili olan yeniden teşekku¨l veya diriliş su¨recine ve onun bir alt seti veya parçası olan İslami iktisat çalışmalarına bir rehberlik çıkarılıp çıkarılamayacağı ve eğer çıkarılabilecekse bunun usulu¨ ile sınırları tartışılmaktadır.

Bu maksatla önce İslam medeniyetinin ilk teşekku¨l döneminin genel bir tasvir ve tahlili yapılmakta, daha sonra onun bazı karakteristik özelliklerinden hareketle bir medeniyet modeli ve/veya metodolojisi çıkarılmaya çalışılmaktadır. Buna bir metametodoloji denemesi de denebilir. Daha sonra bu metametodolojinin, anılan dönemin gu¨nu¨mu¨zdeki mu¨tekabili olan İslam medeniyetinin yeniden teşekku¨l dönemi için yol gösterici bir tarafı olup olmadığı değerlendirilmektedir.

Anılan iki dönem ve onların tekabu¨l ettiği su¨reçler, makro hatta mega su¨reçlerdir ve her birinin altında çok sayıda alt su¨reç yer almaktadır. Bu sebeple bu su¨reçlerin her biri önce tevaru¨s ve inşa su¨reçleri şeklinde bir tasnife, onların da her biri teorik ve pratik su¨reçler diye daha alt dereceli bir tasnife tabi tutulmaktadır. Nihayet, teorik ve pratik su¨reçler de hala çok geniş kapsamlı fenomenler olduklarından, konu belli bir alan, yani İslamî iktisat çalışmaları örneği u¨zerinden somutlaştırılmaya çalışılmaktadır.