Mısır'ın 19. Yüzyılı Modernleşme Merkezileşme ve Özerklik

Ortadogu bölgesi giderek artan bir sekilde uluslararasi iliskiler ve dolayisiyla Türkiye gündeminin parçasi haline gelmektedir. Ancak bölgeye iliskin degerlendirmeler gazete haberlerinin ötesine geçilmeden yapildigi için bilgi birikimimizde ve sorunlari anlamlandirmamizda yol aldigimiz pek söylenemez. Ortadogu bölgesini anlamak ve anlamlandirabilmek için bölgenin tarihini bilmek bir zorunluluktur. Dr. Özge Özkoç'un kitabi bu anlamda boslugu dolduracak önemli adimlardan biridir.Ortadogu bölgesinin kaderini tarihin ilk çaglarindan itibaren belirleyen üç alt cografya bulunmaktadir: Misir, Iran ve Anadolu. Özellikle Arap dünyasi için Misir bir kutupyildizi niteligi tasimaktadir. Bugün Misir'i sosyokültürel ve siyasal açidan anlamlandirabilmek ise 19. yüzyil Misir'inda yasanan modernlesme sürecini dogru analiz etmeyi gerektirmektedir. Dr. Özkoç, geleneksel Misir ve Osmanli tarih yazimlarinin ileri sürdükleri temel tezi yani Mehmet Ali Pasa modernlesmesinin Misir ulusçulugunun dogusunun baslangici oldugu savini reddederek, Kahire odakli modernlesmenin Istanbul'da baslayan modernlesme sürecinin bir izdüsümü oldugunu ileri sürmektedir. Buradan yola çikarak Misir modernlesmesinin giderek nasil bir merkezilesmeye evrildigini, Istanbul'dan özerklesme süreciyle birlikte açiklamaktadir. 20. yüzyilin basindan itibaren Türkiye ve Misir arasinda baslayan ve 1945 sonrasi daha da belirginlesen sorunlarin anlasilmasi ve bugün Misir'a yönelik saglikli bir politikanin nasil olusturulmasi gerektigini düsünmek için bu tarihsel sürecin dogru degerlendirilmelidir. Dr. Özkoç'un kitabinin önümüzü görebilmek için ufuk açici olacagina inaniyorum.(Tanitim Bülteninden)