Mucize Nedir Ne Değildir?

Mucize meselesi, İslam geleneğinde vahiy ve nübüvvetle bağlantılı olarak önemli bir kavramsal içeriğe sahiptir. Kur’an metninde de birçok kez mucizeden söz edilir. Daha açıkçası, Mekke döneminde nazil olan muhtelif surelerde mucize meselesine özellikle değinilir; fakat bu değiniler, Kureyş’in önde gelen müşrik grubunun Hz. Peygamber’den tabiat yasalarını kıracak nitelikte birtakım harikulade olaylar gerçekleştirmesini istemesiyle ilgilidir. Başka bir ifadeyle, Kur’an mucize konusuna, müşriklerin bu konuya dair ısrarlı talepleri bağlamında yer verir. Konuyla ilgili ayetler topluca değerlendirildiğinde, Kur’an’ın tabiat yasalarını kırıcı mahiyette mucizelerle Hz. Peygamber’i desteklemek gibi bir hedef gözetmediği, hatta “Bizi mucizeler göndermekten alıkoyan sebep, önceki halkların mucizeleri yalanlamış olmasından başka bir şey değildir.” mealindeki İsrâ 17/59. ayetin de tanıklık ettiği üzere müşrikler tarafından ısrarla yinelenen mucize taleplerinin açıkça reddedildiği kolaylıkla anlaşılabilir.

“Nedir Ne Değildir?” projesi çerçevesinde telif edilen 10 kitaptan oluşan bu seride, günümüzde sık sık tartışılan konular üzerinden ilmî disiplinlerin birbirleriyle ilişkileri, ayrıldıkları noktalar ve yöntem farklılıklarını göstermeye çalıştık. Aynı konuda, tefsir, hadis ve kelam olmak üzere üçü sabit, biri ise ele alınan konuya göre değişken olmak üzere dört ilim dalından dört uzmanın konuyu ele almalarını, ortaya koymalarını istedik.

Bizi bu projeyi gerçekleştirmeye teşvik eden etkenlerden biri, son dönemlerde dinî konularda yapılan tartışmaların düzeyinin oldukça düşmüş olduğunu gözlemlememizdir. Nitekim dinî tartışmalara yetkin olan ya da olmayan herkes katılabilmekte, hatta çoğu zaman konuşması gerekenlere söz verilmemektedir. Bu proje ile bilim insanlarının, görüşlerini polemik ortamı olmadan sükûnetle anlatmalarına zemin oluşturmaya çalıştık.

Proje, Müslüman bilim insanlarının, birbirlerini dışlamadan, ötekileştirmeden ve tekfir etmeden görüşlerini ortaya koyabilmelerinin imkânsız olmadığını bir kez daha göstermiştir. Okuyucu, bilim insanlarının birikim ve yaklaşımlarına dayanan görüşlerden dilediğini seçmekte özgürdür. Dilerse farklı görüşlerin kendince kabul edilebilir taraflarını alarak başka bir sentezle yeni bir yol da açabilir.