Ölüler Susar

Kendisiyle yapilan bir söyleside eserlerinde neden hep benzer konulari isledigi sorusu üzerine, “Ben ask ve ölüm üzerine yazarim. Bunlardan baska yazilacak bir konu olabilir mi?” diyen Arthur Schnitzler (1862-1931) XIX. yüzyil sonu Viyanasi’nin çöküs dönemini anlatan bir yazardir. Taninmis öyküsü Tegmen Gustl, Almancada birinci tekil kisi agzindan yazilmis, bilinç akisi teknigi kullanilan ilk öyküdür. Bu olumsuz kahraman öyküsü, ordunun tutucu kurallarini ve kabuktan ibaret onur anlayisini hedef alir. Öykü, Schnitzler’in tibbi kurul üyesi olarak sürdürdügü yedek subaylik görevinden ayrilmak zorunda kalmasina neden olur. Freud, Schnitzler’e yazdigi bir mektupta, “Sizin önsezilerinizin gücü ve duygusal gözlemlerinizin güncelligi sayesinde izlenimlerim zenginlesti; bunlar diger insanlar üzerinde yorucu çalismalar sonucu elde edebildigimden çok daha fazlaydi,” diye itiraf eder. Yasadigi yillardan baslayarak, oyun ve öyküleri birçok kez sinemaya uyarlanan Schnitzler, II. Dünya Savasi yillari sayilmazsa, Almanca konusulan ülkelerde en çok uyarlanan yazarlarin basinda gelmektedir.