Osmanlı Döneminde İstanbul Hammalları

Yerlesim tarihi milattan önce dört binli yillara uzanan Istanbul sehri, Fetih’le birlikte önemli bir ticaret merkezi olur Ticari yapinin bel kemigi diyebilecegimiz hammallar da, Istanbul ticaret hayatinda mühim bir rol oynar. “Dünyanin yükünü sirtinda tasiyan insanlar” diyebilecegimiz hammallarin, özellikle Istanbul hamallarinin, Osmanli’dan günümüze uzanan tarihi serüvenini bulacaginiz bir kitap. Memleketleri, isimleri, ikamet yerleri, aylik gelirleri, toplumsal olaylara olan etkileri… Canliligini büyük oranda bu gün de koruyan “hamallik” kurumu üzerine birincil kaynaklardan yola çikilarak hazirlanmis titiz bir çalisma…Esnaf gruplarinin kendi iç düzenleri, her bir grubun diger esnaf grubuyla ve toplumun diger katmanlariyla olan iliskileri tarihten önemli enstantaneler sunmakta, her bir kare ait oldugu bütünün parçasindan bir seyler tasimaktadir. Bu gruplarin iliskilerinin ve kimliklerinin tespiti yapiyi tanitan ve dolayisiyla bütünü ve tarihi anlamli kilan bir araç hükmündedir. Arastirmalarda verilen istatistiksel bilgiler tek baslarina ele alindiginda kendilerini ifade etmekte zorlanirlar ancak, baska verilerle birlikte degerlendirildiginde bütünü tamamlarlar. Dolayisiyla hareket noktasi, insanligi, bir çizgisel zaman sürecine sikistirmadan, devirlerin kendi içsel düzenlerine müdahale etmeden, en az yorumla tasvir etmek ve sadece olanlari anlama çabasi ile kendini ve yasadigi toplumsalligi daha anlasilabilir kilmak oldugunda belki de tek tek insanlarin, gruplarin tarihi bütünün tarihini anlamli kilabilecektir.Iste bu amaçla hazirlanan elinizdeki kitap, dönemlerinde önemli bir islev yerine getiren, hep göz önünde olan ama toplumsal hayata katkilari bugüne kadar pek çalisilmamis bir esnaf grubunun, Istanbul hammallarinin incelenmesinde bir ilk çalisma niteligi tasiyor. Bir taraftan hammal esnafinin kökenlerini, geçimlerini, kurumsal yapilanmalarini, çalisma biçimlerini ele alirken, diger taraftan dönemin arsivlerini takip ederek bir dönemin toplumsal iliskilerini de gözler önüne seriyor.