Osmanlı’da Eğitim Öğretim

Egitim ve ögretim, yetiskin neslin bir plan çerçevesinde ve belli bir gaye hedeflenerek, yetismekte olan nesillerin gelismesini saglamak için yaptigi bir çalismadir. Bu bakimdan, egitim ve ögretim faaliyetleri, yeni kusaklarin yetismesi için bir plan dâhilinde yapilan bütün faaliyetleri içine alir. Bunun içindir ki egitim ve ögretim, sadece bir kültürün nesilden nesile intikalini degil, ayni zamanda bunun sonucu olarak toplumun devamliligini (bekasini) da saglayan bir faktör olmaktadir, iyi tasarlanmis bir plan ve projeye göre gerçeklestirilen egitim ve ögretim, toplumun belli bir seviyeye yükselmesine hizmet eder. Iste böyle bir anlayis ve faaliyet sayesinde Osmanlilar, uzun süre toplumlarini, dünya devletlerinden çok azina nasib olmus bir sekilde zirveye çikardilar. Bir kita görünümünde olan bu cografyada hâkimiyetini tesis eden Osmanli Devleti, farkli irk, din, dil, mezhep, örf ve âdetlere sâhip topluluklari asirlarca âdilâne bir sekilde idare etmisti. Keza Osmanli Devleti’nin emperyalist bir politika gütmemesi, gittigi yere idarî, hukûkî ve bir anlamda kültürel özerklik verip sivil topluma dokunmamasi, çagindaki bütün devletlerden farkli oldugunu gösteriyordu. Bir boslugu dolduracagina inandigimiz bu arastirmamiz, ilmî bir metodla ortaya konmaya çalisildi ve temel kaynaklarin isigi altinda hazirlandi. Bir giris ile iki bölümden meydana gelmektedir. Osmanli dönemi egitim-ögretimi üzerinde büyük ölçüde etkisi olan ve ana hatlariyla temas ettigimiz “Osmanli Öncesi“ ilk bölümü, daha genis ve detayli olan “Osmanli Dönemi“de ikinci bölümü meydana getirmektedir.