Osmanlı’da Marksizm ve Sosyalizm

Osmanlı sosyalist hareketinin farklı biles¸enlerinin teorik o¨ncu¨lleri ve benimsedikleri siyasal stratejiyi olus¸turan temel ilkeler durag?an olmaktan ziyade su¨rekli olarak deg?is¸en ve evrilen bir bic¸ime sahiptir. Bu biles¸enler hem kendi fikri^ ve o¨rgu¨tsel pratikleri hem Osmanlı sosyalizminin dig?er biles¸enleriyle olan etkiles¸imleri hem de uluslararası sosyalist ve is¸c¸i hareketindeki fikri^ arayıs¸ ve stratejik yo¨nelimlerden beslenmis¸ler ve kendi yapılarını buna uygun bic¸imde do¨nu¨s¸tu¨rmu¨s¸lerdir. Gazete ve dergilerden sendikalara, is¸c¸i o¨rgu¨tlerinden tiyatro sahnelerine uzanan bir performansla...

Son do¨nem Osmanlı sosyalist ve is¸c¸i hareketi u¨zerine c¸alıs¸an akademisyenlerin c¸abalarıyla bic¸imlenen Osmanlı’da Marksizm ve Sosyalizm, hem imparatorluk “tebaası”nın sosyalizm ve Marksizmle kurdug?u ilis¸kilerin ayrıntılarına yo¨neliyor hem de tarihyazımı ac¸ısından alanın katettig?i mesafeyi tartıs¸ıyor. Y. Dog?an C¸etinkaya’nın edito¨rlu¨g?u¨nde I?. Arda Odabas¸ı, Stefo Benlisoy, Yas¸ar Tolga Cora, Bilge Sec¸kin C¸etinkaya, Erol U¨lker ve Mehmet O¨. Alkan’ın katkılarıyla...

“Bilhassa sulhun akdinden sonra, daha ziyade kesb-i s¸iddet eyleyecek olan sermaye hu¨cumu kars¸ısında bugu¨nku¨nden daha zebun ve aciz bir
vaziyetde kalmamak ic¸in toplum birer kitle halinde bulunmaya zaman gayib etmeksizin c¸alıs¸mak elzemdir. Biz bu hususda elimizden gelen, hissemize du¨s¸en her vazifeyi ifaya hazırız. Binaenaleyh, sosyalizmin ceddi olan Karl Marx’ın bu¨tu¨n cihan sınıfı fakire ve say’isine kars¸ı her zaman so¨yledig?i bir
so¨zu¨ biz de amelemize hitaben, yega^ne c¸are-i reha olarak, bir daha tekrar edeceg?iz: Birles¸iniz!”