Paul Dirac (Ciltli)

“Atom teorisinin yeni ve üretken biçimlerinin kesfi” nedeniyle 1933 yilinda Nobel Fizik Ödülü’nü¨ alan Ingiliz fizikçi Paul Dirac (1902-1984), teorik fizikçi standartlarina göre bile son derece acayip bir adamdi. Son derece du¨z mantikli ve içine kapanik biriydi. Hatta meslektaslari, konusma kabiliyeti olan bir insanin, konusabilecegi en düsük kelime sayisi için bir birim icat etmislerdi: 1 Dirac = Saatte ortalama bir kelime. Sorulari “Evet” ya “Hayir” diye cevaplardi. Ancak “Fark etmez” diyerek kullandigi kelime sayisini yu¨zde yu¨z artirarak etrafini sasirttigi da olurdu.Albert Einstein’in, “Deha ile delilik arasindaki bas döndürücü¨ yolda tutturdugu denge felaket” diye andigi Dirac, öte yandan kafasi müthis berrak çalisan ve kimsenin kendisi hakkinda ne du¨su¨ndu¨gu¨ne aldirmayan biriydi. 28 yasinda Ingiliz Kraliyet Bilim Cemiyeti’ne seçilen kuantum mekaniginin kurucusu Dirac’in ortaya attigi ve önceleri bilim camiasinda itirazlara neden olan fikirler, sonradan kabul görecekti. Saf teoriye duydugu inançtan gu¨ç alarak öngördu¨gu¨ antimadde, yillar sonra deneylerle kanitlandi. Sonradan pozitron adi verilen pozitif elektronu, deneylerle ispatlanmadan önce matematiksel olarak buldu. Önceleri kimsenin kabul etmedigi “delik teorisi” de yine ileride kabul görecekti.Bilimsel yaklasiminin temelini en iyi özetleyen, “Fizik kanunlari, matematiksel güzellige sahip olmalidir” sözu¨ uyarinca buldugu “insanin içini acitacak kadar gu¨zel” elektron denklemi, ölümünden sonra u¨nlu¨ Westminster Abbey’e Dirac anisina dikilen tasa kazindi: i?.??=m?.Dünya’ya sadece yaparak degil, yapmayarak da fayda saglamis biridir Paul Dirac; II. Du¨nya Savasi sirasinda ileri gelen bütün nükleer fizikçileri Manhattan Projesi kapsaminda bir araya getiren ABD ve Ingiltere’nin israrlarina ragmen atom bombasi yapimina katki sunmadi.Kendisi de fizikçi olan Graham Farmelo’nun, bilimsel terminolojiden taviz vermeden alan disindakilerin bile takip edebilecegi biçimde kaleme aldigi elinizdeki biyografi, dünyanin bu en tuhaf fizikçisinin hayatindan hareketle bu¨tu¨n “tuhaf insanlara”, etrafa aldirmadan dogru bildikleri yolda yu¨ru¨me cesareti veriyor.