Pervaneler

Mesrutiyet ve Milli Mücadele döneminin ilginç yasam öyküsüyle dikkat çeken, önde gelen kadin yazari Müfide Ferit Tek (1892-1971), Aydemir (1918) ve Pervaneler (1924) adli romanlariyla edebiyat tarihimize geçmistir.Pervaneler yalniz bir roman degil, bir arastirma eseridir ki memleketin hazin bir macerasinin hatirlatir ve içimizde kurulan bir suikast ocaginin bütün o saklanmaya çalisilan atesini eseler. Eserin konusu, Istanbul’un en göze görünen tepesine kurulmus yabanci bir müessesenin Türk kizlari üzerinde ne kadar feci eserler ve tesirler biraktigini göstermekten ibarettir. Burhan Ahmet Bey milli duygulari suurlu bir surette hisseden genç bir doktordur. Fransa’daki tahsilinin en canli hediyesi de Fransiz karisidir. Genç doktor, hayati ile suurunun tezadi altinda ezilirken hemsiresi Leman’in Bizans Kolej’den aldigi hiçbir seye benzemeyen kozmopolit terbiyenin sonucuyla karsilasiyor. Leman ve mektep arkadaslari Nesime ile Bahire Türklüge karsi lâkayt ve mekteplerinin verdigi terbiye ve telkin neticesi olarak Amerika’ya karsi perestiskârdir. Görmedikleri, fakat isite isite anavatanlarindan çok sevdikleri Amerika için çildirirlar. Nihayet günün birinde, bir seyh kizi olan Nesime, bir Protestan sifatiyla Amerika’ya firar ederken Leman’in da bir Amerikan zabiti ile beraber aile ocagini terk ettigini ögreniriz. Amerikan terbiyesi, Amerikan mektebi; her gün isite isite kulaklarimizda bir ugultu haline gelen bu iki terkibin hakiki manasini anlamak için Pervaneler’den daha güzel bir arastirma eseri vücuda getirmek kabil degildir.Egitim konusunu isledigi Pervaneler gibi “tez“li romanlar yazan Müfide Ferit Tek, hem roman yazdigi dönemin düsünce dünyasini yansitir, hem de günümüzün bulanik postmodern ortaminda romanimizin durdugu yeri ve gidecegi yönü romanci gözüyle dogrulukla gösterir.(Tanitim Yazisi’ndan Alinti)