Petrol Çevresinde Musul Sorunu (1926-1955)

Türk dis politikasi açisindan son derece önemli ve güncelligini koruyan Musul sorunu, bu çalismada ilk kez yayinlanan arsiv belgeleriyle (T.C. Basbakanlik ve Ingiliz arsivi) ele alinmaktadir. Mevcut arastirmalar genellikle 1926 ve öncesiyle sinirli kalirken; bu kitap 1926-1955 dönemi Musul sorununu çok yönlü ve kapsamli bir sekilde degerlendirmektedir.Bu kitapla, 1926-1955 dönemi Musul petrolleri üzerinde Türkiye’nin haklari ve bu haklarla ilgili uygulamalar belgeler üzerinden incelenmis; sürecin içerdigi keskin diplomatik gerilimler ortaya konulmustur. Genç Türkiye Cumhuriyeti’nin dis politikalarina yön veren Musul petro-politigini inceleyen bu çalisma, hâlihazirdaki bölge eksenli gelismeleri yorumlamada önemli bir tarihsel perspektif sunmaktadir.Petrol, 21. yüzyilda da en önemli enerji kaynagi olmayi sürdürüyor. Petro-politik hedefler hâlihazirda dünya devletlerinin iç ve dis politikalarinda öncelikli konumu kaybetmezken; sinirli dünya rezervlerinin büyük bölümünü barindiran Ortadogu; Irak, Musul daha uzun yillar petrolün bu yüksek “ates”ine maruz kalacak görünüyor.Ancak baska ve önemli bir gerçegin de altini çizmekte yarar var. Uzun yillar Osmanli Devletinin bir parçasi olan Musul Vilayeti’nin 6 Haziran 1926 tarihli Ankara Antlasmasi’yla Irak’a birakilmasi, Türkiye için bir enerji siyasetinin çok ötesindedir: O günün Cumhuriyet Gazetesi’nin mansetinde yer alan su sözler manidardir:”Musul, kaybettigimiz bir vatan parçasi degil; belki kurtaramadigimiz bir vatan parçasidir!”