Pierre Loti

Türk dostu olarak taninan ve dünyaca ünlü bir yazar olan Pierre Loti hakkinda verilen hükümler genelde ya lehte ya da aleyhtedir. Ne yazik ki ona oldugu gibi yaklasan veya onu tanimaya çalisan yazarlarin sayisi oldukça azdir. Bu önemli sahsiyetle ilgili yazilanlarda, genellikle üç asagi bes yukari ayni seylerin söylenmesi, Loti hakkinda kapsamli bir çalismanin yapilmasini zorunlu kilmistir.Pierre Loti’nin Türkiye’de çok sevilmesinin en büyük sebebi onun Türk dostu olmasidir süphesiz. Çünkü Osmanli Devleti’nin çok sikintili oldugu bir dönemde Bati’ya karsi Türkleri tek basina savunan biri olarak Türk insaninin kalbinde büyük bir yer edinmistir.Istanbul’da uzun yillar yasamis olan Pierre Loti, melankolik ve egzotik bir 19. yüzyil Fransiz yazaridir. Yasamini ve eserlerini çok iyi bilmesek de ismini duyunca hemen Istanbul, semt olarak Eyüp ve Eyüp’teki kahve aklimiza gelir. Loti eserlerinde, Istanbul’un maddi ve manevi hayatini, toplumunu camilerini, mezarliklarini, kahvelerini, evlerini, çesmelerini, eglencelerini, Bogaziçi’ni Haliç’i, Eyüp’ü, Eminönü’nü hayal aleminde gezen bir seyyah gibi anlatmistir. Bir masal kenti olarak gördügü Istanbul’da kendisini bir masal kahramanina benzetmistir. Bu masallar kentindeki rüyasi zaman zaman kesintiye ugramissa da Istanbul’a birkaç defa daha gelerek yarim kalan masalina kaldigi yerden devam etmistir.Kimi zaman çok agir bir sekilde hakaretlere ugrayan, kimi zaman tehdit edilen Loti, dogru bildigini söylemekten sasmayan bir anti emperyalist olarak tarihe ismini yazdirmayi basarmistir. Bazi aydinlarimiz onu sevmese de hatta "sarlatan"likla veya "ajan"likla suçlasa da Loti, müstesna kisiligiyle okunmaya deger bir yazardir dogrusu.