Psikanaliz

Organizmanin aci ya da agridan kaçarak haz aramasini gösterir. Haz ilkesi dogustan vardir. Amaci doyuma ulasmak ve haz saglamaktir. Amacinin gerçeklesmesini “burada ve simdi ilkesi”ne göre ister. Engellenmeye dayanamaz. Çocukluk yillarinda etkindir. Büyüme ve olgunlasmayla etkinligi azalir, fakat tümüyle ortadan kalkmaz ve yasam boyu sürer.
Organizmanin gereksinmelerinin dis gerçeklere göre ertelenmesini ya da doyurulmasini saglar. Dogustan yoktur. Benligin gelismesiyle etkinlik göstermeye baslar, benligin gelismesine ve olgunlasmasina kosut olarak etkinligi artar. Zamanla, haz ilkesinin etkinligi azalirken, gerçeklik ilkesinin etkinligi artar.
Birincil süreç düsünme biçimi: Isteklerin ve gereksinmelerin doyumunu, içgüdüsel bosalmayi amaçlayan mantik öncesi düsünme biçimidir. Haz ilkesiyle birlikte çalisir.
Ikincil süreç düsünme biçimi: Benligin olgunlasmasi, toplumsal yasam ve ögrenme süreciyle birincil süreç düsünme biçiminden ayrisarak gelisen mantikli düsünme biçimidir. Gerçeklik ilkesiyle birlikte çalisir.