Rastlantı ve Zorunluluk

1965 yilinda Nobel Tip ödülünü kazanan Monod hiç kuskusuz çaginin ilerisinde bir yazar. Keskin bilim adami zekâsiyla, sadece kendi alani olan biyoloji üzerine degil, felsefe ve toplum bilimleri alaninda da yillar sonra dogrulanacak öngörülerde bulunur kitabinda. Monod'ya göre, Homo Sapiens'in ortaya çikisindan bile geriye giderek, insanligin çocukluk yillarina uzanan animist görüsler, modern insanin ruhunda halen canli ve köklesmis haldedir. Nesnel bilginin neden hâlâ özgün gerçekligin tek bilgi kaynagi olarak görünmedigini sorgulayan Monod, bilim düsmanligini modern toplumlarin ruh hastaligi olarak tanimlar. Monod'ya göre, ilk insanlardan bu yana binlerce yildir animist düsünceler hâkimdir. Monod'nun kitabindaki elestiriler güncelligini korumaktadir. Modern toplumlar bilimin kesfettigi zenginlikleri ve güçleri çoktan kabul ettiler; fakat bilimin en derin mesajini dinlemediler: 'Bilime borçlu oldugu tüm zenginliklerin keyfini sürerken, toplumlarimiz bilim tarafindan bütünüyle çürütülmüs deger sistemlerini yasamaya ve ögretmeye devam etmektedir.' Modern toplumlardaki bu ikiyüzlülüge dikkat çeker Monod. Bir yandan bilimin sagladigi bütün olanaklari kullanirken, öte yandan bilimden çikan mantiksal sonucu, maddenin kendiliginden rastlantisal macerasinin getirdigi sonucu, özetle bu evrenin bizim için tasarlanmadigi sonucunu kabul etmek istemiyor insanlar. Bilimin bu soguk katiligi onlari rahatsiz ediyor. Insanlar 'inanmak' istiyorlar, hayatlarinin bir anlami olmasi geregine olan inanç insanlari rahatlatiyor.