Ravel

Bolero’yu herkes bilir. On dört on bes dakika boyunca ayni ritmi yineleyen, en sonunda yükselip zirveye ulastiginda bir anda kesiliveren, ilk temsilinde yasli bir teyzenin “deli isi bu” diye feryat ettigi bir orkestra eseri. Bestecisine sormuslar, basyapitiniz hangisi diye, “Bolero” demis, ardindan hemen eklemis, “ama içinde müzik yok.” Bu müzigin dogum yeri Vésinet’deki bir fabrika. Bestecisi, Ravel, yani Echenoz’un deyisiyle “Ravel adi verilen organizma.” Müskülpesent, pimpirikli, mendebur, ama alabildigine çocuksu. Bu organizmanin tek istegi tipki müzigine esin kaynagi olan fabrikalarda mükemmel uyum içinde dönüp duran çarklar ve disliler gibi, bedenini dünya içinde bir yerlere tam bir uyum içinde yerlestirebilmek. Kisacik boyuyla hiçbir yere sigamayan Ravel uyku dünyasina da giremez bir türlü. Echenoz Ravel’i anlatirken çok mesafeli duruyor, yaklasmak istemiyor sanki ona. E, deli deliyi görünce… Ama yazarimizin inanilmaz üslubu bir dahinin belki de baska hiçbir yolla giremeyecegimiz iç dünyasini açiyor bize. Sadece on dört on bes dakikada.