Sühreverdi ve İşrak Felsefesi

Islam felsefesi gelenegi, messâîlik, felsefî tasavvuf ve isrâkîlik olmak üzere üç temel sacayagi üzerinde durmaktadir. Bu temel düsünce alanlarindan biri olan isrâkîlik, Sihâbuddîn es-Sühreverdî(öl. 587/1191) tarafindan sistemlestirildigi kabul edilen, özgün ve köklü bir düsünme biçimini temsil eder. Bu özgünlüge ragmen isrâkîlik, Islam felsefesi gelenegi içinde en az ilgi gören ve hakkinda en az arastirma yapilan alanlarin basinda gelir. Oysa islam felsefesi geleneginin mütemmim bir parçasi olan isrâkîligin arastirilmasi, sadece bu düsünce alaninin anlasilmasi için degil, ayni zamanda, Islam felsefesi gelenegine sundugu özgün ve köklü katkilarin da tespit edilmesine imkân saglayacaktir. . Islam düsüncesi tarihinde hakikati aramak maksadiyla yola çikan ve arayis içerisinde iken felsefi kaygilari göz ardi etmeyen düsünürlerden biri de hiç süphesiz Sihâbuddin Sühreverdî'dir. Sühreverdî'nin IbnSînâ sistemi üzerinden messâî felsefeyi elestirerek klasik Islam felsefesi çizgisinden farkli ve hakikate ulasmada alternatif bir yol/metod olarak sundugu düsünce sistemi ise Isrâk felsefesidir. Ortaçag'da Platon ve Aristoteles felsefelerinin harmanlandigi Yeni Eflatuncu metinlerin Islam dünyasina aktarilmasiyla messâî felsefenin Islam düsünürleri tarafindan ciddi bir sekilde tetkik edildigi, anlasildigi ve gelistirildigi görülmektedir.