Türk Siyasal Hayatı

Bu kitap Osmanli'dan günümüze Türk siyasal hayatinin çesitli süreçlerini, yapilarini ve bunlarin gördügü islevleri inceleyen, bunlarla uyumlu olarak degisen politik düsünce kaliplarini arastiran belli basli arastirmacilarin çalismalarini bir araya getirmektedir. Osmanli Imparatorlugu'nun politik sistemi, mesru otorite iliskileri açisindan patrimonyal özellikleri agir basan geleneksel bir sistemdi. Bu açidan Osmanli politik sistemi, politik faaliyetin ekonomik ve toplumsal faaliyetlere üstün oldugu ve devletin tüm toplumsal faaliyetleri düzenleme ve denetleme egilimi ile bunu hakli kilacak bir düsünce kalibina sahip bulundugu bir sistemdi. Ekonomik gücünü ve mali olanaklarini, büyük ölçüde, toprak ranti, ganimet ile vergi ve rüsuma baglayan ve sinirli teknolojik olanaklari dolayisiyla gelismek için askeri fetihlere gerek duyan Osmanli Imparatorlugu'nun, Orta Çaglar boyunca, aksaksiz sayilabilecek bir biçimde isleyen politik ve ekonomik sistemleri, 16. ve 17. yüzyillardan itibaren aksamaya baslayarak 18. ve 19. yüzyillarda çökme noktasina gelmis; "modernlesmeyi", dolayisiyla bir "medeniyet degistirmeyi" zorunlu hale getirmistir. Bu dogrultuda öncelikle askeri egitim sisteminde yapilan büyük degisikliklerle askeri ve sivil bürokraside meydana gelen dönüsümler gerçeklestirilmistir. Kamu görevlisi statüsünün dogusu ve 'kul' yerine 'bürokrat' memur tipinin olusmaya baslamasi ile Babiali'nin, bir ölçüde olsa, özerklesmesi; evrensel hukuk ilkelerine dayali idare ve laik yarginin gelisimi ile bagimsiz yarginin olusmasi; mülki egitimin çagdaslastirilmasi ve yönetilenlerin politik temsilinin mesru yönetim kalibinin tümel ögesi haline gelmesi, bu dönüsümlerin temelini olusturmustur. Cumhuriyet rejimi, esasen, bu dogrultuyu izlemekle beraber; bazi alanlarda Osmanli'dan yapisal ve zihinsel kopusu simgeleyen bir yola girmis ama medeniyet degistirme projesini radikallestirmistir. Günümüz siyasal hayatinin meseleleri tam da bu sürecin izlerini ve etkilerini tasimaktadir. (Tanitim Bülteninden)