Türkiye Türkçesinde Yapı Kavramı ve Söz Dizimi İncelemeleri

Söz dizimi çözümlemelerini farkli bir yaklasimla ele alan ve yeni bir yöntemi deneme temeli üzerine oturtulan bu çalismada, birden fazla cümle, ayni bütünün parçasi olarak görülüp yüzey-derin yapi iliskileri dogrultusunda incelenmistir. Dil bilgisinin köken bilgisi ve ses bilgisi disindaki biçim bilgisi, sözcük bilgisi, cümle bilgisi, anlam bilgisi olmak üzere dört bölümünü kapsayan bu çalismayla varilmak istenen tezler, söyle belirlenebilir: 1. Cümlenin en büyük dil birimi olmadigi ve iletisimde yetersiz kaldigi, saglikli iletisimin ancak cümleden büyük birimlerle gerçeklesebilecegi tezini desteklemek,2. Cümleden büyük birimin (CBB) ses, sözcük, cümle vb. gibi bir dil birimi oldugunu göstermek,3. Cümleden büyük birimlerin nasil incelenmesi gerektigine açiklik getirmek, yeni bir söz dizimi yöntemi önerisinde bulunmak,4. Dil incelemelerinin yalniz biçim iliskileriyle olamayacagini, anlam iliskilerinin hesaba katilmasiyla daha saglikli olacagini, yanilgilarin, anlam bulanikliklarinin ortadan kalkabilecegini göstermek,5. Cümlelerin yapilarina göre incelenmesine gerek olmadigina, cümlede görev almis birimlerin yüklemle girdikleri biçim ve anlam iliskilerinin ortaya konmasi gerektigine, bu baglamda yapi kavraminin dilin bütünüyle ilgili olduguna dikkat çekmek,6. Dil bilgisinin tek bir bölümünü degil de; birden fazla bölümünü özellikle de anlam bilgisini söz diziminin emrine sokmak; böylece bu tür incelemelerin sinirlarini genisletmek.(Tanitim Bülteninden)