Üniversiteler ve Bilgi Avrupası

Üniversiteler ve Bilgi Avrupası siyaset bilimi ve sosyolojik kurumsalcılık yaklaşımlarını birleştirerek Avrupa Konseyi birimleri içinde yükseköğretim politikasının gelişimini kurumlar, aktörler ve politika tasarımı dinamiği içinde inceleyen bir eser. Yükseköğretim çalışmaları alanından Dr. Anne Corbett’in bir polisiye roman titizliğiyle bilimsel analizi bir araya getirdiği bu inceleme, Avrupa’da yükseköğretim alanının ortaya çıkış serüveninde etkili olan kurum ve aktörlerin çabalarını, girişimlerini, uzlaşma ve çatışmalarını bir politika tasarımı sorunu içinde ele alıyor. Yaklaşık 50 yıllık bir dönemi mercek altına alan çalışmada sürecin her aşaması resmi evraklar, kişisel dokümanlar ve mülakatlar ışığında analitik bir şekilde inceleniyor.

“Bilgi Avrupası” ve “Eğitim Avrupası” idealinin doğuşu, hayata geçmesi için geliştirilen projeler, önündeki somut engeller, bir ekonomik topluluktan bir birliğe evrilen Avrupa kurumlarının ve ülkelerinin konuya yaklaşımı, zaman içerisinde değişen politik ve sosyal dengeler, vizyonlar ve yazarın “politika girişimcileri” adını verdiği hazırlayıcı aktörler sürecin tamamına yayılan etkin rolleriyle detaylı bir şekilde değerlendiriliyor. Walter Hallstein, Altiero Spinelli, Etienne Hirsch, Olivier Guichard, Hywel Ceri Jones, Ralf Dahrendorf, Peter Sutherland, Michel Richonnier gibi isimlerin, Messina toplantısından Bologna sürecine değin bir Avrupa yükseköğrenim alanı oluşturmaya yönelik gayretkeş tutumları, bireysel çabaların konvansiyonel engelleri aşmada nasıl belirleyici rol üstlenebileceğini örneklerken, Avrupa yükseköğrenim tarihinin gölgede kalmış bir boyutunu da gün yüzüne çıkarıyor. Avrupa Birliği’nin yükseköğrenim politikalarının yarım asırlık seyrinde özel bir periyoda denk düşen Bologna sürecini, politika girişimcilerinin yönlendirdiği bir izleğin güncel rotası olarak tarif ediyor. Tarih ve siyaset biliminin yöntemlerini yenilikçi şekilde harmanlayan çalışma, “yükseköğretimi Avrupalılaştırmak” üzere politika oluşturma süreçlerini tüm yönleriyle şeffaflaştırarak, sayısı kırkı aşan Avrupa devletinin parçası olduğu Bologna sürecinde belirginleşen AB yükseköğrenim siyasetinin arka planını keyifli bir anlatımla okuyucuya takdim ediyor.