Vatan Uğrunda Yahut Yıldız Mahkemesi

Üst düzey görevlerde bulunan sahsiyetler, yazdigi hatiralariyla tarihe isik tutmusturlar hep. Ismail Hakki Pasa bunlardan biri, aslinda o ayrintilari igne deliginden geçiren iyi bir gözlemci. Üslubu o kadar akici ki; koca bir "tarih"in kitabin sayfalari arasindan nasil aktigini anlamak mümkün degil. Pasa, hatiralarini kaleme alirken atmosfer kurmada ve anlattiklarini sahnelemede de çok basarili. Belli ki yasadiklarini hissederek yazmis ve edebiyat unsurlarinin gücünü fevkalade güzel yansitmis. Pasa, Osmanli'nin bu son zamaninda herkesin, "Vatan!.." dedigi karmasik ve oldukça sikintili döneme okuru davet etmektedir. Yargilanirken de, etrafinda kendisine hak verecek insanlari aramaktadir. Zira kitabi okurken insanoglunun zaaflarinin aslinda hep ayni oldugunu görmekteyiz. Jön Türklerin ve Abdülhamid döneminin gizli kalmis taraflarina farkli bir açidan bakmamizi sagliyor eser. Sayfalari çevirirken "birden" olaylarin içerisinde bulacaksiniz kendinizi, tipki pasa gibi... Gördüklerinize bazen kizacak, bazen de hak vereceksiniz. Böylelikle, Türkiye'nin siyasî, ahlakî ve sosyal yapisi ile günümüzde oldukça tartismali hâle gelen hukuk anlayisi ve tarihine isik tutacak essiz bilgiler sunmaktadir hatiralarinda Ismail Hakki Pasa.Gayet ciddiyetle; "Bey! Bey!" dedi. "Evet dirayet ve liyaka-tiniz görülüyor; fakat teessüf olunur ki, bos ve fasit bir fikre saplanip kalmissiniz. Size pek ciddi, pek samimi haber vere-yim: Bugün o büyük dediginiz padisahlar mezarlarindan çik-sinlar, eger bu devleti efendimiz kadar iyi idare edebilirlerse alinlarini karislarim." (Tabir ayniyle böyle idi).(Tanitim Bülteninden)